Tuổi dậy thì là gì?
Tuổi dậy thì hay tuổi vị thành niên (VTN) thuộc nhóm tuổi từ 10 đến 18 tuổi. Tuổi dậy thì thường kéo dài từ 3 – 5 năm và có thể chia làm 02 giai đoạn:
Giai đoạn trước dậy thì: 11-13 tuổi ở nữ và từ 13-15 tuổi ở nam
Giai đoạn dậy thì: 13-15 tuổi ở nữ và từ 15-17 tuổi ở nam
Trong giai đoạn dậy thì, các nội tiết tố sinh dục (estrogen và testosteron) tăng dần, cho nên các em có những thay đổi : về thể chất, tâm sinh lý, phân biệt rõ giới tính nam/nữ và
Biểu hiện: nữ là hiện tượng kinh nguyệt; nam là hiện tượng xuất tinh.
Dấu hiệu nhận biết của trẻ khi bước vào tuổi dậy thì
Đặc trưng về thay đổi cơ thể trong độ tuổi dậy thì của bé trai
- Chiều cao và trọng lượng cơ thể tăng nhanh
- Cơ bắp ở vai, ngực, cánh tay... to ra.
- Mái tóc bắt đầu dầy thêm và lật ra sau;
- Có đủ răng vĩnh viễn;
- Thanh quản mở rộng, vỡ tiếng
- Hệ thống lông ở vùng kín phát triển, ria mép; mọc lông nách, lông ngực
- Tuyến mồ hôi phát triển và tỏa ra mùi riêng của cơ thể,
- Có thể xuất hiện mụn trứng cá.
- Tinh hoàn bắt đầu hoạt động, tiết ra Testosteron và tinh trùng
- Xuất tinh lần đầu (thường là mộng tinh hay còn gọi là “giấc mơ ướt”).
Đặc trưng về thay đổi cơ thể trong độ tuổi dậy thì của bé GÁI
- Chiều cao và trọng lượng cơ thể tăng nhanh
- Vòng eo thu hẹp lại; hông nở rộng hơn, đùi trở nên thon;
- Phát triển núm vú, quầng vú,
- Hệ thống lông ở vùng kín phát triển như lông vùng mu, lông nách
- Có thể xuất hiện mụn trứng cá.
- Tuyến mồ hôi phát triển và tỏa ra mùi riêng của cơ thể
- Tử cung, âm đạo, buồng trứng phát triển,
- Bộ phận sinh dục ngoài phát triển; hiện tượng rụng trứng xảy ra;
- Xuất hiện kinh nguyệt và dịch âm đạo
- Giọng nói trầm hơn
Những thay đổi về tâm lý của trẻ trong độ tuổi dậy thì
Nhân cách
- Thường đặt ra những câu hỏi: Tôi là ai? Tôi có thể làm gì?
- Cố gắng làm được những điều mình mong muốn.
Tâm lý
- Cảm thấy mình không còn là trẻ con nữa.
- Muốn được đối xử như người lớn.
- Có sự sáo trộn tâm lý, thay đổi tính khí, hay bực tức, lo lắng; ảnh hưởng của bạn bè cùng trang lứa đóng vai trò quan trọng; trí tuệ liên tục phát triển.
- Muốn thoát ra khỏi những ràng buộc của gia đình, thường xảy ra những xung đột giữa trẻ VTN và cha mẹ.
Tình cảm
- Hay mơ mộng, thích làm dáng, thích giao lưu với bạn bè nhất là bạn khác giới; bắt đầu có suy nghĩ về tình yêu, về hạnh phúc lứa đôi;
- Quan tâm và có cảm giác lạ với người khác phái,
- Cơ quan sinh dục phát triển mạnh, xuất hiện kinh nguyệt lần đầu; hoóc môn sinh dục nữ tăng trưởng; có cảm xúc tình dục/nhu cầu hoạt động tình dục và nếu có sinh hoạt tình dục thì các em gái có thể mang thai
- Nam: tinh hoàn bắt đầu có khả năng sản xuất tinh trùng và tiếp tục sản sinh ra hoóc-môn sinh dục nam. Có khả năng sinh con nếu gặp trứng và thụ tinh
10 lời khuyên hữu ích của BS.CKII Nguyễn Minh Thắng – Giám đốc TTYT quận Ninh Kiều dành cho phụ huynh đang có con bước vào độ tuôi vị thành niên.
- Giáo dục trẻ biết cách bảo vệ và chăm sóc bản thân
- Hiểu rằng trẻ ở tuổi dậy thì sẽ có tâm lý nhạy cảm
- Tôn trọng và đồng hành cùng với con cái
- Không xử phạt bằng đòn roi hay la mắng nặng nề
- Đặt ra những quy định rõ ràng cho trẻ
- Hướng dẫn trẻ cách xử lý những vấn đề trong cuộc sống
- Xây dựng cho trẻ lối sống khoa học
- Giảm áp lực học tập cho trẻ ở tuổi dậy thì
- Cho trẻ học thêm các kỹ năng mềm
- Khám sức khỏe định kỳ cho trẻ ở tuổi dậy thì
----------------------------------
